سبوس جودوسر (Oat /Avena sativa)

بتا گلوکان (β-glucan) موجود در جو دو سر، فیبر محلول در آب است که موجب کاهش سطح کلسترول، کاهش میزان گلوکز خون و کاهش انسولین در ارتباط با کنترل دیابت می گردد. بتا گلوکان با کاهش مدت زمان عبور مواد از روده باعث جلوگیری از یبوست وکاهش خطر ابتلا به سرطان کولون می گردد. جو دو سر همچنین حاوی ترکیب ساپونین به نام آوناکوزید و ترکیب آلکالوئید به نام آوناترامید می‌باشد. بتا گلوکان و آوناکوزید موجود در جو دو سر، پروفایل لیپید سرم میزبان را شامل LDL ، HDL، تری‌گلیسیرید (TG) و کلسترول (TC) بهبود می بخشند. آوناترامید با خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی قوی موجب تقویت عملکرد سیستم ایمنی بدن می گردد. همچنین بتا گلوکان، آوناکوزید و آوناترامید در گیاه جو دو سر دارای خواص کاهش فاکتورهای موثر در بیماری ‌هایی نظیر چاقی، بیماری‌های قلبی عروقی و سرطان می باشند (1،2).

پوست دانه اسفرزه یا پسلیوم (Psyllium husks /Plantago ovata)

پسلیوم، فیبر محلول و غنی از پکتین و موسیلاژ است که به راحتی توسط باکتری ها در روده تجزیه می شود. دانه گیاه پسلیوم به عنوان داروی افزایش دهنده حجم مدفوع در درمان یبوست و اسهال به کار می رود. اسفرزه با افزایش حجم و وزن مدفوع سبب افزایش انقباضات روده ای وکاهش زمان انتقال روده ای می شود. میکروبیوتای روده پلی ساکاریدها و ترکیبات قندی اسفرزه را به عنوان یک منبع انرژی مورد استفاده قرار داده و سبب افزایش تولید اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه (SCFA) مانند استات، بوتیرات و پروپیونات می شوند. بنابراین اسفرزه نقش پری بیوتیک داشته و باکتری های مفید روده مانند بیفیدوباکتریوم، لاکتوباسیلوس و روزبوریا از آن تغذیه نموده و با تولید اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه سبب کاهش التهاب وخطر سرطان کولون می شوند. مصرف 7 گرم در روز پسلیوم بعد از شش هفته سبب کاهش تری گلیسرید، کلسترول، LDL و فشار خون می گردد (3،4).

دانه کتان (Linum usitatissimum/ Flax / Linseed)

تخم کتان منبع غنی اسیدچرب ضروری آلفا لینولنیک اسید است که به امگا-۳ معروف می باشد. اسید چرب امگا-۳، فشارخون، پاسخ ایمنی و شکسته شدن چربی‌ها را تنظیم می‌کند. تحقیقات نشان می دهد مصرف روزانه دانه کتان باعث تأخیر افتادن تحلیل استخوانی و افزایش تراکم استخوان می شود که این امر به سبب وجود اسیدهای چرب امگا-3 موجود در تخم کتان می باشد. تخم کتان برای افرادی که تمایل به کاهش وزن و کنترل وزن دارند بسیار مناسب می باشد. دانه کتان همچنین منبع غنی فیبر محلول می باشد. آنتی اکسیدان هایی که در بذر کتان یافت می شود، به نام Lignans معروف است. این ها پلی فنول های مرتبط با فیبر هستند که دارای خواص ضد التهابی و سلامت سلولی می باشند. پلی فنول ها همچنین از رشد باکتری های مفید در روده حمایت می کنند و موجب تقویت سیستم ایمنی بدن می شوند (5،6).

سبوس برنج (Oryza sativa/ Rice bran)

سبوس برنج حاوی فیبر و ترکیبات تقویت کننده سیستم ایمنی بدن شامل آنتی اکسیدان هایی مانند پلی فنول ها، فیتواسترول ها و توکوفرول ها است. همچنین حاوی منیزیم، سلنیوم، روی، ویتامین E، اسیدهای چرب امگا-3 و ویتامین های گروه B می باشد. پروتئین سبوس برنج حاوی اسید آمینه های ضروری برای بدن از جمله تریپتوفان و لیزین است. مطالعات نشان می دهد مصرف سبوس برنج، BMI و التهاب بدن در افراد دارای اضافه وزن را به طور معنی داری کاهش می دهد (7،8).

پوست درخت نارون قرمز (Slippery elm bark / Ulmus rubra)

پوست درخت نارون قرمز حاوی مقادیر بالای فیبر و موسیلاژ است و به علت دارا بودن ترکیبات پلی فنلی شامل پروسیانیدین دارای خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهاب می باشد. فیتو استرول موجود در پوست درخت نارون قرمز در کاهش کلسترول موثر است. تحقیقات نشان می دهد مصرف پوست درخت نارون قرمز بعد از سه هفته استفاده باعث بهبود علایم سندروم روده تحریک پذیر (IBS) در بیماران با مشکل یبوست می شود (9،10).